Tutorial

Het lijkt dan eindelijk winter te worden. De afgelopen week heeft het bijna alleen maar geregend hier, maar vanmorgen lag er sneeuw. Wat zullen de Spaanse margrieten geschrokken zijn vannacht! Die had al weer knoppen en de eerste twee bloemen waren al voorzichtig verschenen… en toen vannacht opeens vorst en sneeuw…

Maar regen, vorst en sneeuw weerhouden mij er niet van om alvast het een en ander te zaaien. Sterker nog, als je buiten niets kunt doen, kun je net zo goed al het een en ander binnen op orde maken toch? Dus ik heb mijn zelfbouwpropagator in orde gemaakt en toen die klaar was ben ik meteen paprika’s gaan zaaien. Paprika’s houden van warmte. Ze hebben een temperatuur nodig van minstens 18 graden om te kiemen, maar het liefst nog hoger, zo rond de 25 graden. Ook voor het groeien hebben paprika’s veel warmte nodig, bij koude temperaturen groeien ze niet of traag. Het beste resultaat bereik je daarom door paprika’s vroeg te zaaien, zodat ze zo lang mogelijk de tijd hebben om – ook als de temperatuur iets lager ligt dan de paprika’s zouden willen – groot te kunnen worden en paprika’s te geven.

Je kunt al vroeg beginnen met zaaien, het liefst zo warm mogelijk (maar niet veel warmer dan 28 graden, dat vinden de zaden (en later ook de planten) te warm). Het makkelijkste is een propagator met een thermostaat, zodat de temperatuur lekker warm ingesteld kan worden. Propagators zijn echter erg duur. Als goedkopere oplossing heb ik een terrarium verwarmingsmatje gekocht. Deze zijn weer goedkoper dan de warmtematjes voor planten. Ik heb voor een matje van 10 x 15 cm ongeveer 12 euro betaald geloof ik. Onder het matje ligt een stukje isolatiefolie (dat had ik toevallig nog liggen). Op het matje staat een gewoon vensterbank kasje. Daarin heb ik wat vochtig zand gestrooid, een laag van 0,5 cm dik. Dit zorgt voor een goede geleiding van de warmte (want het matje is kleiner dan het kasje, dus anders wordt niet alles gelijkmatig warm). Op dat zand staan dan weer de potjes met de paprika’s.

Alles werkt naar behoren en het wordt met gemak 25 graden in de zelfbouw-propagator. Het enige wat niet kan in de temperatuur precies instellen, maar 25 graden is warm genoeg. In de propagator staan nu de potjes met paprika’s. Nu is het alleen nog wachten tot ze opkomen!

Een tweede manier om de paprika’s warm te zaaien is om de zaden tussen twee laagjes vochtig koffiefilter of vochtig keukenpapier te doen. Dit doe je dan vervolgens in een plastic (grip)zakje, zodat het niet zo snel uitdroogt. Deze zakjes nemen niet zo veel ruimte in als potjes en je kunt ze dus overal neerzetten. Nu is het alleen nog een kwestie van een warm plekje zoeken. Bij de kachel zou een optie kunnen zijn, maar dit is eigenlijk te warm (dus dan zou je ze er een stukje vanaf moeten zetten) en daarbij gaat de kachel ‘s nachts waarschijnlijk uit. Het is beter als de temperatuur een beetje constant blijft. Een goede plek zou zijn op de modem of een ander voorwerp dat de hele dag warmte uitstraalt. Het maakt niet uit of het donker is (dus stel de modem staat in een kast is dat geen probleem). Zodra de zaden echter gekiemd zijn, moeten de plantjes licht hebben om verder te kunnen groeien, dus dan moeten ze overgepot worden naar een potje en in het licht verder groeien.

Laat de lente nu maar komen, dan kunnen ook alle andere planten gezaaid worden 😀

Het maken van een moestuinplanning is zowel handig voor een grote als voor een kleine moestuin. Voor een grote moestuin maak je de planning om een overzicht te maken van wat waar moet, voor de vruchtwisseling en voor de bemesting. Maar ook voor een kleine moestuin kan het maken van een planning heel handig zijn. Door middel van het maken van een planning probeer ik altijd zo veel mogelijk groenten in mijn kleine moestuin te proppen. Daarbij vind ik het handig dat ik altijd kan zien wat ik waar en wanneer ik iets ook alweer neer ging zetten en wanneer ik het dus moet zaaien. Een derde bijkomend voordeel, is dat je in de winter al lekker bezig kan zijn met je tuin, ook al is het dan misschien niet echt tuinieren.

Hier zal ik uitleggen hoe ik mijn planning maak voor een kleine moestuin. Ik zeg niet dat dit dé manier is, maar ik vind het prettig werken. Ik zal bij elke stap ook wat tips geven voor de planning voor een grote moestuin, maar het gaat hier in eerste instantie om het plannen voor een kleine moestuin :).

Stap één: het opdelen van de tuin in vakken.

In mijn moestuin pas ik de square foot gardening methode toe (hier in Nederland beter bekend onder de naam: makkelijke moestuin), maar dan wel een beetje op mijn eigen manier. Het basisprincipe hiervan is dat je je moestuin opdeelt in vakken van 30 bij 30 cm. In elk vak zet je dan een ander gewas. Ik ben zelf heel enthousiast over deze methode en zal het iedereen met een kleine moestuin aanraden. (Als je een grote moestuin hebt kun je je moestuin opdelen in grote vakken, gescheiden door paden, en dan in elk vak een ander gewassensoort telen).

Stap twee: welke groenten wil je in je moestuin en valt het onder voorteelt, hoofdteelt of nateelt?

Maak een lijst van alle groenten die je in de moestuin wilt hebben dit jaar en kijk welke groenten al heel vroeg gezaaid kunnen worden. Kijk of deze groenten geschikt zijn als voorteelt en dus vroeg genoeg geoogst kunnen worden om daarna nog wat op die plek in de moestuin te kunnen zetten. Neem bijvoorbeeld andijvie (de zaai- en oogsttabel staat hieronder). Op zijn vroegst kan andijvie gezaaid worden in februari, in de kas (of binnen in de vensterbank). Het staat dan tot mei in de tuin.

De nateelt komt na de hoofdteelt. Als je kijkt, zie je dat andijvie eind augustus nog net gezaaid kan worden. Je kunt dan in december oogsten. Je kunt andijvie dus ook zaaien als nateelt.

De hoofdteelt is de teelt die na de voorteelt valt of voor de nateelt. Deze groenten blijven de hele zomer staan. Voorbeelden hiervan zijn tomaten of komkommers, maar er zijn nog veel meer groenten! Kijk vooral even in de zaai en oogsttabellen van de groente wanneer je wat kunt zaaien en oogsten.

Stap drie: puzzelen!

Nu begint het puzzelen. Schrijf alles wat je bij stap vier hebt opgezocht op. Dus welke groenten en de maanden dat het in de tuin staat erachter. Als voorbeeld zet ik even mijn lijstje hier neer:

Nu kun je gaan kijken welke groenten na elkaar kunnen. Dus groenten die in mei geoogst kunnen worden en groenten die in mei de tuin in gaan, kunnen prima na elkaar. En groenten die in augustus geoogst worden, en groenten die in augustus de tuin in gaan ook natuurlijk. Maak rijtjes van groenten die na elkaar geteeld kunnen worden en zet die in een moestuinvak. Mijn planning ziet er uiteindelijk zo uit:

(als je op de plaatjes klikt, dan worden ze vergroot weergegeven)

Veel succes en plezier met het maken van de moestuinplanningen en als je vragen hebt, stel ze gerust!